Đối thủ mới muốn thế chỗ Ukraina trung chuyển khí đốt Nga

Khi Ukraina quyết định dừng trung chuyển khí đốt Nga sang châu Âu, Thổ Nhĩ Kỳ hi vọng có thể trở thành nhà cung cấp thay thế, giúp Nga có tuyến đường đưa khí đốt vào châu Âu thông qua mạng lưới đường ống dẫn khí riêng của Thổ Nhĩ Kỳ, với mức phí vận chuyển tăng lên. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ có thể chưa đạt được ngay do thiếu cơ sở hạ tầng, trang AGBI chỉ ra.

Từ ngày 1.1.2025, khí đốt Nga cung cấp cho châu Âu thông qua đường ống dẫn khí ở Ukraina đã chấm dứt do Kiev quyết định không gia hạn thỏa thuận trung chuyển với Mátxcơva.

Ước tính, việc đóng cửa tuyến đường ống dẫn khí cuối cùng để Nga xuất khẩu khí đốt sang châu Âu sẽ khiến công ty năng lượng nhà nước Gazprom thiệt hại khoảng 5 tỉ USD về doanh thu và Ukraina tổn thất 800 triệu USD tiền phí trung chuyển.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ muốn giành được quyền vận chuyển dòng khí đốt Nga và khoản tiền phí trung chuyển này.

Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã được kết nối với thị trường châu Âu thông qua một mạng lưới đường ống dẫn khí lớn. Hiện khí đốt từ Nga được vận chuyển tới Thổ Nhĩ Kỳ qua đường ống TurkStream 2 ở Biển Đen. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ có đường ống Trans Anatolian vận chuyển khí đốt từ Azerbaijan. Đường ống dẫn khí thứ 3 của Thổ Nhĩ Kỳ chạy từ đông sang tây để vận chuyển khí đốt từ Iran, với một lượng khí đốt qua đường ống này được sử dụng ở thị trường nội địa và một phần để bán sang châu Âu.

Tuy nhiên, TurkStream đang hoạt động gần hết công suất, bơm hơn 15 tỉ m3 mỗi năm cho khách hàng ở châu Âu, trong khi đường ống Trans Anatolian – kết nối với đường ống dẫn khí Trans Adriatic chạy qua Hy Lạp, Albania và tới Italy – có công suất khoảng 10 tỉ m3 mỗi năm nhưng chưa đạt mức công suất vận chuyển được thiết kế.

Ông Mehmet Ogutcu – Chủ tịch Câu lạc bộ Năng lượng London – chỉ ra, việc nhận định Thổ Nhĩ Kỳ có thể ngay lập tức thay thế Ukraina làm tuyến đường trung chuyển khí đốt của Nga vào châu Âu là quá cường điệu. Dù vậy, hiện tại, vẫn có khả năng tăng lưu lượng vận chuyển qua Thổ Nhĩ Kỳ và về lâu về dài, nước này có tiềm năng trung chuyển khí đốt Nga.

Ông chỉ ra, công suất đường ống dẫn khí của Thổ Nhĩ Kỳ để trung chuyển khí đốt Nga là chưa đủ. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ cần đầu tư đường ống dẫn khí và trạm bơm mới.

Thổ Nhĩ Kỳ có thể được hưởng lợi nhờ khả năng lưu trữ khí đốt ngày càng tăng tại các cơ sở quy mô lớn mà nước này đang phát triển. Do đó, Thổ Nhĩ Kỳ có thể điều tiết nguồn cung và trở thành trung tâm giao dịch khí đốt lớn, ông Bugra Zeynep Ozdemir – nhà nghiên cứu năng lượng của Quỹ Nghiên cứu Chính trị, Kinh tế và Xã hội – chỉ ra.

“Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu đã có tham vọng không chỉ trở thành quốc gia trung chuyển khí đốt mà còn là quốc gia định giá khí đốt. Khi thỏa thuận Nga – Ukraina hết hạn, chúng ta có khả năng chứng kiến Thổ Nhĩ Kỳ tăng tốc nỗ lực đạt được mục tiêu này” – ông nói.

Nguồn: laodong.vn Thứ bảy, 04/01/2025 19:22 (GMT+7)